Alle voedselproducten hebben een voedseletiket op de verpakking met belangrijke informatie over het product. Zeker voor mensen met diabetes type 2 bevat het etiket waardevolle info, omdat een evenwichtige voeding een essentieel onderdeel is van de behandelingsstrategie om diabetes onder controle te houden. Maar een etiket lezen is niet altijd even evident. Op deze pagina maken we je wegwijs en leggen we uit hoe je een voedingsetiket ontcijfert.
De ingrediënten op het etiket
- Vaak helpt de voorkant van de verpakking om het product aan de man te brengen. Lees daarom altijd de ingrediëntenlijst.
- Kijk naar de volgorde: ingrediënten staan altijd in dalende volgorde (wat vooraan staat, zit er dus het meest in).
- Suikers kunnen onder verschillende benamingen voorkomen in de ingrediëntenlijst. Zo is alles wat eindigt op -ose of -stroop/siroop alvast suiker.
- Wees aandachtig en kritisch: als het te mooi is om waar te zijn, dan is het ook zo.
De voedingswaarde op het etiket
- Controleer de voedingswaarde met de stabiliteit van je bloedsuiker in het achterhoofd: suikers zijn een onderdeel van de koolhydraten. Het is bovendien wettelijk verplicht om ze te vermelden op de verpakking. Hou er rekening mee dat dit zowel toegevoegde suikers zijn als suikers die van nature aanwezig zijn.
- Bij ‘Voedingswaarde’ zie je hoeveel energie, koolhydraten, suikers, vetten en eiwitten het product bevat. Dit wordt altijd weergegeven per 100 milliliter of 100 gram. Goed om weten: suiker is een koolhydraat en staat altijd apart vermeld als ‘waarvan suikers’.
- Soms staan de voedingswaarden (en dus ook de hoeveelheid suiker) ook per portie op de verpakking. Bovendien zijn die porties vaak heel klein ingeschat, waardoor je dus vaak meer consumeert dan de voorgestelde portie.
Eenvoudige en complexe suikers
Het effect van eenvoudige en complexe suikers op hoe de bloedsuikerspiegel stijgt is niet hetzelfde.
- Eenvoudige, of “snelwerkende”, suikers hebben een hoge glycemische index en worden daardoor snel verteerd, waardoor hyperglycemie (= sterk verhoogde bloedsuikerspiegel) ontstaat.
- Complexe, of "langzaam werkende" suikers, met een lagere glycemische index, veroorzaken kleinere verhogingen.
Wanneer je suikerrijke voeding inneemt, combineer je dat best met voedsel met een hoog vezelgehalte, zoals volkoren voeding. Zo vertraag je de opname van deze suikers en verlaag (of voorkom) je een bloedsuikerpiek.
Pas op voor verborgen suikers
Voedingsclaims zijn beweringen die producenten maken over hun producten (bv. vezelrijk, rijk aan vitaminen, suikerarm…) Soms zijn ze misleidend. Een goede tip is hier om de hoeveelheid suikers te visualiseren in suikerklontjes. Hou daarbij in het achterhoofd dat 1 klontje 4 gram weegt.
- De claim ‘suikerarm’ betekent dat er nog altijd 5 gram suiker per 100 gram in een product kan zitten.
- De term ‘suikervrij’ betekent dat het product niet meer dan 0,5 gram suiker per 100 gram bevat.
- Sommige producten bevatten teksten als ‘alleen van nature aanwezige suikers’ of ‘zonder toegevoegde suikers’. Maar dat wil nog niet zeggen dat er geen suikers in zitten, bv. door de aanwezigheid van fruit(sap).
Sommige voedingsproducten die bijvoorbeeld als "light" worden bestempeld, bevatten vaak meer suiker dan hun equivalenten, zelfs als hun vetgehalte inderdaad lager is.
Zoetstoffen en hun E-nummers
- Zoetstoffen maken deel uit van de additieven. Je vind ze in de ingrediëntenlijst met hun uitgeschreven naam of met hun E-nummer. Ze zijn goedgekeurd door de wetgeving om te gebruiken.
- Intensieve zoetstoffen zijn VEEL zoeter dan suiker en daardoor slechts in kleine hoeveelheden nodig. En ze leveren ook geen energie (uitgedrukt in calorieën) op.
- Extensieve zoetstoffen (polyolen) zijn ongeveer even zoet als suiker, maar leveren minder energie op (ze worden daarom ook wel laagcalorisch genoemd). Opgelet voor het laxerend effect dat kan optreden wanneer je veel polyolen eet (meer dan 10 gram per dag.)
Gebruik producten met zoetstoffen met mate en vergelijk met soortgelijke producten.
Extra tips bij het boodschappen doen
- Vergelijk producten altijd binnen dezelfde categorie (bv. ontbijtgranen vergelijk je met andere ontbijtgranen). Hiervoor kan je zowel de Nutri-Score als de voedingswaarde gebruiken.
- Besteed bij het lezen van het etiket van een voedingsmiddel speciale aandacht aan het zoutgehalte. De inname van grote hoeveelheden zout kan leiden tot een verhoogde bloeddruk.
- Let ook op de hoeveelheden verzadigde vetten, omdat die uiteindelijk kunnen leiden tot hart- en vaatproblemen.
Mensen met diabetes type 2 moeten ook de totale calorie-inname bijhouden, omdat een calorierijk dieet kan leiden tot gewichtsproblemen en insulineresistentie kan beïnvloeden.
Diabetes en gezonde voeding: tips en inspiratie
Samen met voldoende lichaamsbeweging en een goede nachtrust, kan een aangepaste en evenwichtige voeding al een positieve invloed hebben op het dagelijkse leven van mensen met een verstoorde bloedsuikerspiegel of diabetes type 2. Speciaal voor hen heeft Bio-Planet alle producten en recepten verzameld die voldoen aan de richtlijnen voor gezonde voeding voor mensen met diabetes.
Deze blog kwam tot stand in samenwerking met de Diabetes Liga.
