Hormoontherapie is vaak omgeven door twijfels en zorgen, voornamelijk vanwege de risico’s die eraan verbonden zijn. Hoewel de potentiële gevaren reëel zijn, heeft hormoontherapie voor veel vrouwen met klachten meer voor- dan nadelen.
Wanneer hormoontherapie overwegen?
Artsen in België en Nederland schrijven hormoontherapie meestal alleen voor aan vrouwen met ernstige overgangsklachten. Bijvoorbeeld bij chronisch slaaptekort door nachtelijk zweten of ernstige last door opvliegers, waardoor dagelijkse activiteiten zoals lesgeven of vergaderen moeilijk worden. In dergelijke gevallen kan de verbetering van de levenskwaliteit door hormoontherapie opwegen tegen de verhoogde risico’s op hart- en vaatziekten of borstkanker.
Voor wie is hormoontherapie ongeschikt?
Niet elke vrouw mag hormoontherapie gebruiken. Vrouwen met een geschiedenis van borstkanker of baarmoederkanker moeten hormonen vermijden. Ook als er een familiegeschiedenis is van borstkanker of hart- en vaatziekten, is voorzichtigheid geboden en moet de arts hiervan op de hoogte worden gesteld.
Belangrijke overwegingen
Wie een gezonde levensstijl heeft en de hierboven beschreven risico’s niet heeft, loopt weinig risico door hormoontherapie. Vrouwen die al een hoger risico lopen op hart- en vaatziekten, doordat ze bijvoorbeeld roken, overgewicht hebben, weinig bewegen, een hoge bloeddruk of diabetes hebben, of veel alcohol drinken, moeten voorzichtiger zijn. Met hormoontherapie voegen zij nog een extra risico toe.
Soorten hormoontherapie
Meestal bestaat hormoontherapie uit een combinatie van oestrogeen en progestageen. Vrouwen zonder baarmoeder hebben alleen oestrogeen nodig. Progestageen voorkomt bloedingen en kan worden ingenomen als pil of via een hormoonspiraaltje. Oestrogeen kan als pil, pleister, gel of spray worden toegediend, waarbij niet-orale vormen de voorkeur hebben vanwege lagere gezondheidsrisico’s.
Trial-and-error benadering
Het vinden van de juiste hormoontherapie kan een kwestie van uitproberen zijn. Bijwerkingen zoals gevoelige borsten, misselijkheid of hoofdpijn zijn mogelijk en vragen soms om aanpassingen in de behandeling. Normaal gesproken volgt na enkele maanden een controle om te evalueren of de therapie effectief is.
Alternatieven en aanvullende opties
Lokale hormoontherapie kan helpen bij vaginale droogheid, pijn of urineverlies en wordt als veilig beschouwd. Daarnaast zijn er niet-hormonale behandelingen beschikbaar voor vrouwen bij wie de risico's van hormoontherapie te groot zijn. Daarnaast kunnen vrouwen ook baat hebben bij lichaamsbeweging, relaxatie of yoga, en het vermijden van koffie en pikante of suikerrijke voeding.
In alle gevallen is een goed gesprek met een arts essentieel om de beste behandeling te vinden en weloverwogen beslissingen te nemen over het gebruik van hormoontherapie.
Wil je meer weten?
Luister live mee naar het webinar met Liesbeth Gijsel: Zo bereid je je voor op de menopauze.
Lees ook: Hoe weet je of je in de overgang bent?
Wie is Liesbeth Gijsel?
Liesbeth Gijsel is wetenschapsjournalist en hoofdredacteur van Eos Psyche&Brein. Ze schrijft vooral over psychologie en maakte voor Eos en Radio 1 de podcast Ongesteld. Liesbeth spreekt geregeld over hormonen en interviewde tal van experts in dit vakgebied. Ze is auteur van het boek F*ck de menopauze.
In samenwerking met Lannoo.
