Wat zeg je wél en wat vooral niet tegen iemand die rouwt? Hoe biedt je de juiste troost? Manu Keirse, rouxexpert, helpt al zijn hele leven lang mensen bij verlies en verdriet. Hij reikt ons enkele eenvoudige sleutels van troost aan.
Troosten is niet het antwoord weten vooraleer je de vraag grondig hebt beluisterd. Het is niet allerlei goedbedoelde adviezen of praktische oplossingen aandragen. Het is evenmin voorschrijven hoe iemand zich moet voelen of opstandigheid wegduwen.
Troosten is wel aandachtig luisteren zodat verdriet in woorden en in tranen naar buiten kan stromen. Troosten is zwijgen en in een blik, een aanraking, signalen van hoop, veiligheid en vertrouwen laten voelen. Het is samen worstelen, zoeken en hopen. Het is participeren in het verdriet, eerder dan dat verdriet wegnemen. Het is verdriet durven benoemen.
Troosten is helpen te leven met vragen waarop geen antwoorden zijn. Troosten is trouw blijven, ook als het moeilijk is. Troosten is geen dam opwerpen tegen het verdriet, maar juist een bedding waarin het verdriet mag stromen.
Tips om te luisteren
- Duw de persoon in verdriet niet in een rol, met reacties als: ‘Je doet het goed.’ Open de deur voor communicatie met een vraag als: ‘Hoe voel je je vandaag?’.
- Wees niet bang de naam van de overledene te noemen. Hij heeft geleefd en was belangrijk en in het gemis hebben mensen er behoefte aan zijn naam te horen.
- Als iemand huilt, weet dan dat het niet is omdat je de persoon hebt gekwetst, maar om het gemis. Huilen is gezond en lucht op.
- Vertel de rouwende niet wat hij moet doen. In het beste geval versterk je daarmee zijn gevoel van incompetentie en in het slechtste geval schiet je advies compleet zijn doel voorbij. Luister 80% van de tijd en praat 20% van de tijd. Weinig mensen nemen de tijd om diepgaand te luisteren. Wees een van de weinigen. Je zult er allebei uit leren.
- Zeg niet: ‘Bel me als ik iets kan doen.’ Een vaag aanbod is bedoeld om te worden afgewezen en wordt begrepen alsof je hoopt dat hij je niet belt. Bied specifieke hulp en neem zelf het initiatief om te bellen.
- Suggereer niet dat tijd alle wonden heelt. De wonden van het verlies helen nooit compleet en rouwarbeid is een veel zwaardere inspanning dan die uitspraak suggereert. Verwacht ups en downs, turbulente emoties en een vermoeiende rouwarbeid.
- Besef dat de verjaardag van de overledene, de verjaardag van zijn overlijden en feestdagen moeilijke momenten zijn. Vertel mensen dat je op die dagen aan hen denkt. Als ze op die dagen stil en teruggetrokken zijn, weet dan dat ze aan de overledene denken. Probeer hen niet te forceren opgewekt te zijn.
- Weet dat verdriet mensen verandert. De persoon is niet dezelfde persoon als voorheen en zal die ook nooit meer zijn. Als je blijft wachten tot ‘hij weer de oude is’, blijf je ontgoocheld. Na ingrijpend verlies word je een ander mens met nieuwe gedachten, aspiraties, waarden en overtuigingen. Probeer die nieuwe persoon te leren kennen. Misschien vind je hem aardig.
De belangrijkste boodschap hier is hoe je mensen kunt helpen in verdriet. Eerst en vooral moet je luisteren. En als je dit hebt gedaan, probeer dan nog eens te luisteren en bied een troostende schouder aan.
Volg het webinar 'Wat je moet weten over verlies en verdriet' met rouwexpert Manu Keirse
- Manu Keirse reikt tips aan om zowel mensen in verdriet zelf als aan hun familie, hun vrienden, hun studie- en werkomgeving te leren wat helpt en niet helpt in tijden van rouw.
- Hij legt uit wat rouw concreet inhoudt, zodat je meer inzicht krijgt in je verdriet en je eigen reacties en gevoelens beter kunt plaatsen.
- Hij reikt bovendien concrete handvatten aan om mensen in rouw de juiste ondersteuning te bieden.
In samenwerking met Lannoo.
